Van Rotterdamse Mobiliteitsaanpak tot programma Fietsparkeren

De basis van het programma Fietsparkeren ligt in de Rotterdamse Mobiliteits Aanpak. Rotterdam hanteert hierbij de omgekeerde piramide. Bovenaan staan de wandelaars, vervolgens komen de fietsers, dan het openbaar vervoer en als laatste de auto’s. Hiermee geeft de gemeente Rotterdam duidelijk aan dat lopen en fietsen in de stad de voorkeur heeft. Bij alle beleidsbeslissingen die er in de stad worden genomen, moet dit in gedachte worden gehouden.

Met ‘De Fietskoers 2025’ schept Rotterdam de juiste voorwaarden om fietsgebruik in de stad te stimuleren en te faciliteren. De Fietskoers bestaat uit 4 componenten:

1. Ruimte maken voor snelle en langzame fietser
2. Mobiliteitshubs, deelmobiliteit en verbeteren fietsparkeren
3. Meer aandacht voor nieuwe fietsers en veilig fietsen
4. De Rotterdamse fietsalliantie

Fietsparkeren zonder overlast

In Rotterdam groeit het fietsgebruik. Doordat fietsen in de stad gestimuleerd wordt, zal het aantal fietsen in de stad nog verder toenemen. Het is dus belangrijk dat er voldoende fietsparkeerplekken komen. Hiermee maak je het fietsen extra comfortabel voor de fietser én verminder je de overlast voor bijvoorbeeld voetgangers. Met het Programma Fietsparkeren wil de gemeente inwoners en bezoekers dichtbij huis of bestemming een passende parkeerplek voor hun fiets bieden, zonder dat dit afbreuk doet aan de kwaliteit van de openbare ruimte.

Om zo’n omvangrijk programma goed te managen, heb je een stevige programmamanager nodig. Iemand die ervaring heeft met dit soort programma’s, die kennis van zaken heeft, overzicht kan bewaren en oog heeft voor detail. P2’er Marcel Vos voldeed aan dit profiel.

Waar ligt de focus?

Bij het programma Fietsparkeren zijn er 4 aandachtsgebieden benoemd:

1. Centraal Station
2. De binnenstad
3. Wijken en buurten
4. OV-locaties en ontwikkelingslocaties/nieuwbouw

Op alle hierboven genoemde plekken wordt het aantal fietsparkeerplekken de komend jaren flink uitgebreid.

Van voortgang tot de financiën

 “Mijn taak is om te zorgen dat het programma Fietsparkeren Rotterdam wordt uitgevoerd op alle aspecten”, vertelt Marcel. “Zo ben ik verantwoordelijk voor de voortgang van alle projecten die onder het programma vallen. Daarnaast regel ik de financiën en hou ik het programmateam op sterkte. Ook denk ik waar mogelijk mee over en geef ik mede richting aan de projecten binnen het programma Fietsparkeren.”

Met eigen ogen zien

Toen Marcel als programmamanager Fietsparkeren begon, wilde hij eerst precies weten wat het inhoudt. “Ik startte met mezelf inlezen. Ook sprak ik met de mensen die in Rotterdam al langer aan de slag waren met Fietsparkeren. Het programma was immers al van start gegaan toen ik als Programmamanager begon. Ik wilde weten welke stappen er genomen waren en hoe de besluitvorming verliep. Daarnaast ben ik ook gewoon de stad in gegaan. Ik wilde met eigen ogen zien hoe alles erbij stond. Hierdoor kreeg ik een goed beeld van wat werkt en wat de knelpunten zijn.”

Fietsenstalling van de toekomst

Marcel verdiepte zich ook in het onderwerp Fietsparkeren in het algemeen en alles wat hierbij komt kijken. “We merkten dat de informatie hierover nogal versnipperd beschikbaar was. Zo ontstond het idee om deze kennis te bundelen, zodat ook anderen die met dit ontwerp aan de slag zijn of gaan er iets aan hebben. Samen met de gemeente Eindhoven en een extern bureau ontwikkelden we de publicatie ‘Fietsenstalling van de toekomst’. Hierin vind je een overzicht van alle aspecten waar je rekening mee moet houden bij het ontwikkelen van een ideale inpandige fietsenstalling. Hoe deze eruit ziet hangt af van meerdere factoren, zoals de aanfietsroute, de omgeving van de stalling en de doelgroep en het type fietsen dat gestald wordt.

Op de vierkante meter

“Fietsparkeren gaat over een optimale ruimtelijke verdeling op drukke plekken. Openbare ruimte wordt steeds schaarser. Daarnaast zijn (vooral in het centrum) de straten vaak smal. In die beperkte openbare ruimte willen we ook nog eens meer groen, meer speelplekken voor kinderen en voldoende plek om het groeiend aantal fietsen te stallen. Het is mijn taak als programmamanager om al deze (soms conflicterende) belangen en ambities goed in kaart te brengen en te begrijpen. Ik sprak met de verschillende belanghebbenden en zorgde in overleg met hen voor passende oplossingen die voor alle partijen acceptabel zijn. Dat vergt goede communicatievaardigheden. Het is erg belangrijk dat je ook scherp bent op de details en dat je goed nadenkt wie je er allemaal bij moet betrekken.”

Balans tussen grote lijnen en details

Een andere uitdaging voor Marcel is een goede balans vinden tussen de grote lijnen en de details. “Het is mijn verantwoordelijkheid dat alle projecten die vallen onder het programma Fietsparkeren goed lopen. Een helicopterview is daarvoor noodzakelijk. Maar soms moet je je ook met bepaalde technische of uitvoerende zaken bemoeien. Het is dan de kunst om de grote lijnen in beeld te houden en je niet teveel te verliezen in de details.”

Interne en externe resultaten

Inmiddels heeft het programmateam Fietsparkeren al heel wat bereikt. “Intern bij de gemeente Rotterdam hebben we het onderwerp al goed op de kaart gezet. Het wordt steeds normaler dat het onderwerp Fietsparkeren in beleidsvorming en gebiedsontwikkelingen wordt meegenomen. Ook ben ik er trots op dat we voor de fietsende Rotterdammer al veel goede voorzieningen hebben gerealiseerd.”

Gerealiseerde projecten in vogelvlucht

Het gaat te ver om hier alle gerealiseerde projecten te benoemen. Maar we lichten er wel graag een aantal uit. Bij het Centraal station is de fietsenstalling aan de noordzijde met 700 plaatsen uitgebreid en aan de westzijde met 950 plekken. Ook zal in 2023 een deelhub worden gerealiseerd vlakbij CS om de overlast van deelscooters te beperken. Verder is er een ‘Fietsparkeerstrategie binnenstad’ vastgesteld. Hierin is het toekomstige fietsparkeerbeleid voor de binnenstad opgenomen. Een van de eerste tastbare resultaten daarvan is de oplevering van een stalling voor ± 1.100 fietsen in de kelder van het voormalige pand van Hudson’s Bay, eind 2023. In 2022 is er gestart met de inzet van fietsparkeercoaches. Hun taak is fietsers te stimuleren om hun fiets op de juiste manier te parkeren, om hinder en overlast van wildgeparkeerde fietsen te voorkomen en een gedragsverandering op gang te brengen. Ook op het gebied van data is veel werk verzet. Met fietsparkeertellingen werd bijvoorbeeld het aantal geparkeerde fietsen in relatie tot de bestaande fietsparkeervoorzieningen in kaart gebracht. Dit resulteerde in een stadskaart waar wijken op straatniveau groen (voldoende fietsparkeervoorzieningen) of rood (overlast door te weinig voorzieningen) kleuren. In 2023 worden ook minimaal 2 nieuwe buurtfietsenstallingen opgeleverd voor bewoners die geen eigen berging hebben.

Veel bereikt in korte tijd

“Als er een programma-onderdeel is afgerond, ben je vaak geneigd om direct door te gaan naar het volgende”, besluit Marcel. “Maar toen we alle resultaten die we hadden geboekt in dit programma op een rijtje zetten, was ik onder de indruk van wat we allemaal in korte tijd hebben gerealiseerd. Zo maakten we vrijwel alle ambities voor 2022 waar. En daar ben ik best trots op!”